Jak zadbać o bezpieczeństwo komputera w sieci? Praktyczne porady

Jak zadbać o bezpieczeństwo komputera w sieci? Praktyczne porady

Elektroniczne infekcje towarzyszą użytkownikom komputerów domowych w zasadzie od zawsze. Niebezpieczeństwa, szczególnie te pochodzące z sieci, zmieniają się z biegiem lat, więc dobrze być na bieżąco i zadbać o bezpieczeństwo swojego komputera. Postępująca informatyzacja społeczeństwa stała się faktem. I choć w wielu przypadkach ułatwia nam ona życie, to może również prowadzić do tego, że nasz komputer przestanie działać lub będzie robił to opornie. Co więcej, brak odpowiednich zabezpieczeń naraża nasze poufne dane, a nawet pieniądze na koncie. Oto kilka praktycznych porad, jak skutecznie chronić swój komputer.

1. BIEŻĄCE AKTUALIZACJE

Programy i systemy operacyjne dostają ciągle nowe uaktualnienia. Część z nich to poprawki związane z bezpieczeństwem. Należy je instalować na bieżąco, gdyż niekiedy nawet dobry antywirus nie pomoże przy danym zagrożeniu, jeśli system nie posiada najnowszej wersji oprogramowania. Warto włączyć opcje automatycznych aktualizacji lub regularnie sprawdzać je samemu. Jeśli ciągle używacie przestarzałego systemu operacyjnego, który już nie ma wsparcia o nowe poprawki (np. Windows XP), czym prędzej przenieście się na nowszą, ciągle rozwijaną i wspieraną przez producenta edycję.

2. AKTYWNY ANTYWIRUS

Chyba dla wszystkich jest oczywiste, że należy mieć zainstalowany program antywirusowy. Z reguły wersje płatne są lepszym zabezpieczeniem niż darmowe (np. szybsze dostarczanie sygnatur wirusów, dodatkowe funkcje), ale na rynku są także dostępne różne darmowe programy (np. bezpłatne edycje AVG, Avast). Ważne, aby oprogramowanie antywirusowe było, podobnie jak system operacyjny, regularnie uaktualniane (o nową wersję zazwyczaj co roku, jak i na bieżąco o codziennie nowe bazy sygnatur wirusów). Przynajmniej jeden raz w tygodniu dobrze jest również zrobić skan wszystkich dysków w poszukiwaniu wirusów. Jeśli pokażą się zagrożenia, to w zależności od tego jakimi środkami dysponuje dany program, leczymy je, kasujemy, przenosimy do kwarantanny czy kasujemy.

3. FIREWALL

Poza antywirusem warto zaopatrzyć się także w firewalla czyli zaporę, która sprawdza, jakie programy usiłują uzyskać dostęp do Internetu i w razie potrzeby blokuje je. Cześć reguł przepuszczania ruchu sieciowego jest wgranych od początku, a nowe aktywności powinny być pokazywane przez firewalla z pytaniem, czy zezwolić czy też blokować aktywność. Jeśli nie jesteśmy pewni jakiegoś programu, szczególnie kiedy nie przypominamy sobie, abyśmy go instalowali, należy zablokować dostęp i przeskanować komputer antywirusem. Oczywiście, jeśli okaże się to fałszywym alarmem, zawsze można taki program w ustawieniach firewalla odblokować. Darmowe antywirusy są najczęściej pozbawione modułu zapory, ale takową posiada nawet system Windows. Możemy również pobrać osobny, darmowy firewall z sieci (np. ZoneAlarm Free Firewall lub Comodo Personal Firewall) lub po prostu używać tego wbudowanego w płatny program antywirusowy.

4. NIE TYLKO WINDOWS

Rodzina systemów od Microsoftu czyli Windows, szczególnie w wersji 7 i 10, to najpopularniejsze systemy operacyjne. Najwięcej wirusów jest więc pisanych właśnie pod nie, gdyż potencjalnie mogą zainfekować ogromną ilość maszyn. Nie znaczy to jednak, że posiadacze komputerów Mac czy pracujących w oparciu o różne dystrybucje Linuxa są w pełni bezpieczni. Trzeba pamiętać, że na te środowiska również tworzy się wirusy.

5. URZĄDZENIA MOBILNE

Komputer to nie jedyne technologiczne narzędzie, które ma dostęp do sieci. Telefonu używamy nawet częściej, przy czym na nim też korzystamy z bankowości elektronicznej czy trzymamy ważne informacje. Tablety i smartfony, niezależnie od tego czy napędzane przez Androida czy iOS, również są narażone na ataki, więc nie można bagatelizować ich bezpieczeństwa.

6. MOCNE HASŁA

Nie można stosować łatwych, powtarzalnych haseł. Hakerzy często włamują się próbując uzyskać dostęp za pomocą tzw. metody słownikowej czyli najczęściej używanych w danym języku ciągów znaków i słów. W takim przypadku hasła typu „1234”, „qwerty” czy inne równie banalne stają się łatwą zdobyczą. Najlepiej, aby wasze hasło miało co najmniej 8 znaków, w tym cyfry, różną wielkość liter i znaki specjalne, oraz aby nie były to używane w obiegu słowa bez „przekręceń”. Takie ciągi są trudne do zapamiętania, ale można sobie ułatwić zadanie. Wystarczy zastąpić część liter innymi znakami, na przykład wyrażenie „trudne hasło” można równie dobrze zapisać: „trUdn3_h@slo”. Warto jednak pamiętać, że część usług nie akceptuje w hasłach niektórych znaków specjalnych, np. spacji. Ważne jest też niestosowanie tego samego hasła w więcej niż jednym miejscu. Jeśli nawet hakerzy uzyskają dostęp do jakiegoś naszego konta, to nie będą mogli tym samym hasłem (co często później próbują zrobić) zalogować się w innych miejscach.

7. (NIE)PUBLICZNE WiFi

Starajmy się nie używać publicznych, szczególnie niezabezpieczonych sieci bez wyraźnej potrzeby (np. WiFi hotelowe, w domach towarowych, hot-spoty w popularnych miejscach, itp.). Lepiej skorzystać ze swojego mobilnego Internetu, modemu USB czy przenośnego routera. Jeśli takiego nie mamy, to i tak w takich sytuacjach raczej nie musimy pobierać ogromnej ilości danych, więc nawet smartfon możemy przekształcić w awaryjny router.

8. PODEJRZANE MAILE

Nie otwierajmy podejrzanych wiadomości mailowych. Jeśli na przykład nie mamy numeru w danej sieci telefonii komórkowej, to na pewno nie powinnyśmy dostać od niej maila z fakturą, tym bardziej info o wygranej w konkursie, w którym nie braliśmy udziału. Nawet jeśli jakiś firmowy mail ma do nas dojść, szczególnie faktura, to sprawdzajmy dodatkowo dane w niej zawarte, zanim sięgniemy po załącznik (np. czy zgadza się nr abonenta albo wariant usługi do opłaty, dane kontaktowe, itp.). Nawet plik PDF z potencjalną fakturą może okazać się groźnym wirusem.

9. BEZPIECZNE LOGOWANIE

Logując się na różnych stronach należy sprawdzić, czy mają one zabezpieczenie SSL (szyfrowane połączenie). Jeśli jakaś witryna prosi nas o dane, a nie ma zabezpieczeń, to nawet jeśli jej właściciele nie są nieuczciwi i nie chcą od nas wykraść informacji, może to łatwo zrobić jakaś osoba postronna będąca hakerem.

10. SYTUACJE PODWYŻSZONEGO RYZYKA

Jeśli koniecznie musisz użyć strony, co do której nie masz całkowitej pewności, że jest bezpieczna lub korzystasz z WWW podłączając się do publicznej sieci, to korzystaj z serwerów VPN lub przeglądarek zapewniających dodatkową ochronę. Bywają one komponentami programów antywirusowych. Darmowa osobna przeglądarka tego typu to np. Comodo Dragon. Z kolei przeglądarka Opera ma wbudowany darmowy nielimitowany VPN, ale tylko dla połączeń wewnątrz niej (nie całego komputera).

11. PLIKI I PROGRAMY Z SIECI

Nie pobieraj plików i programów z niesprawdzonych źródeł (np. sieć torrent, warez, strony z nielegalnym oprogramowaniem, itp.). Mogą w nich być zaszyte wirusy. Nawet jeśli korzystasz wyłącznie z legalnych źródeł, ostrożności nigdy nie za wiele. Dobrze jest przeskanować dodatkowo programem antywirusowym wszystkie pliki pobrane z sieci. Niezwykle rzadko, ale jednak zdarza się, że zainfekowany plik wkradnie się do sprawdzonego źródła i nigdy nie wiadomo, czy nie trafiło akurat na nas.

12. INSTALOWANIE PROGRAMÓW

Nie instaluj niepewnych programów lub takich, których działania nie znasz. Czytaj też uważnie kolejne kroki instalacji, szczególnie tych darmowych. Niekiedy darmowe oprogramowanie w trakcie instalacji próbuje nas zachęcić do zaopatrzenia się w np. we wtyczki do przeglądarki lub programy pokazujące reklamy. Nie muszą to być od razu wirusy, ale mogą przeszkadzać w codziennej pracy i utrudniać korzystanie z komputera.

13. REKLAMY

Nie klikaj w podejrzane reklamy na stronach i w mailach (np. „jesteś milionową osobą odwiedzającą tę stronę, wygrałeś samochód”). Część z nich to tylko zwykłe reklamy, ale niektóre mogą prowadzić do zainfekowanych witryn oraz plików lub takich, które uprzykrzą nam życie instalowaniem toolbarów z dodatkowymi reklamami.

14. PRZELEWY I BANKOWOŚĆ ELEKTRONICZNA

Zachowaj szczególną ostrożność korzystając z bankowości elektronicznej. Sprawdzaj czy dane w wiadomości SMS z kodem do potwierdzenia przelewu zgadzają się z tym, co widnieje w kolejnych etapach płatności na ekranie. Przy transakcjach warto na wszelki wypadek używać przeglądarki o podwyższonym stopniu ochrony, nawet jeśli łączysz się ze swojego komputera z programem antywirusowym i korzystasz z potencjalnie bezpiecznej sieci WiFi.

15. PENDRIVE I INNE DYSKI USB

Co prawda moda na wirusy przenoszone na pendrive’ach skończyła się i nie jest to już tak częsty proceder, ale i tak najlepiej przeskanować obcy nośnik USB zaraz po jego wpięciu do komputera (część antywirusów robi to automatycznie).

16. ZABEZPIECZENIE WŁASNEJ SIECI

Zabezpiecz dobrze swoją firmową lub domową sieć. Zmień standardowe hasła do logowania się do routerów, dysków sieciowych, logowania WiFi na inne niż domyślne pamiętając przy tym o stosowania się do reguł tworzenia bezpiecznych haseł. Sprzęt sieciowy, tak samo jak same komputery, też powinno się aktualizować. Jeśli producent udostępnia kolejne poprawki firmware na swojej stronie, to instaluj nowy soft urządzeń (niektóry sprzęt ma wbudowaną opcję automatycznej aktualizacji).

17. KOPIE ZAPASOWE

Archiwizuj ważne dane lub stwórz harmonogram kopii zapasowych przy użyciu opcji systemu operacyjnego czy jakiegoś przeznaczonego do tego programu. Jeśli zdarzy się, że w wyniku awarii komputera lub działań wirusów stracisz swoje pliki, to dzięki kopii zapasowej w łatwy sposób je odzyskasz. Zapisywanie takich danych na tym samym dysku jest mało bezpieczne, najlepiej robić to na nośnikach zewnętrznych: płytach, pendrive’ach czy dyskach twardych USB. Dyski do backupów powinny być przeznaczone wyłącznie na ten cel. Używając ich do kopiowania i przenoszenia innych danych z komputera na komputer możemy bowiem niechcący zarazić lub skasować samą kopię.